6 مهر (27 سپتامبر) روز جهانی گردشگری

جهانگردي در دنياي امروز، يکي از بهترين ابزارهاي تبادل و تعامل فرهنگي است و سياحت يا گشت و گذار در سرزمين هاي مختلف دنيا، يکي از نيازهاي زندگي انسان و از روش هاي موفق و گذران سالم اوقات فراغت مي باشد. جهانگردي در واقع مجموعه اي از سير و سفرها و سياحت هاي داخلي و خارجي است که با اهداف و نيت هاي مختلف انجام ميگيرد.

تعريف جهانگردي
مجموعه مسافرت هايي را که به يک نقطه مورد نظر و بدون انگيزه اقامت طولاني انجام مي پذيرد، فعاليت توريستي يا جهانگردي مي گويند.

جهانگرد کيست؟
در سال 1964 ميلادي، در کنفرانس بين الملل ترانسپورت و جهانگردي، جهانگرد يا توريست را اين گونه تعريف کرده اند :
« جهانگرد، کسي است که به منظور تفريح، بازديد از نقاط ديدني، معالجه، تجارت، ورزش و زيارت به کشور ديگر سفر کند، مشروط بر اين که مدت اقامت از 24 ساعت کمتر و از 6 ماه بيشتر نباشد و در فاصله اي کمتر از 70 کيلومتر انجام نگيرد.»

تاريخچه جهانگردي

با بررسي تاريخ گذشته، به خاطرات و سرگذشت هاي کساني بر مي خوريم که به نقاط مختلف جهان سفر کرده و مدت زمان کوتاه يا بلندي را بين اقوام مختلف به سر برده و نحوه زندگي، آثار هنري، صنايع و ديگر خصوصيات آن ها را ديده و يا شنيده اند و پس از مراجعه به وطن، آن ها را به رشته تحرير در آورده و يا براي ديگران بيان نموده اند که سينه به سينه به نسل هاي بعدي منتقل گرديده و بعضاً جنبه افسانه نيز به خود گرفته است.
اين نوشته ها حاکي از آن است که جهانگردي با انگيزه هاي مختلف از ديرباز بين انسان ها رواج داشته و آثار مکتوب و به جا مانده از اين گردش ها، به نسل هاي مختلف بشري در شناختن تاريخ و جغرافياي مکاني و شرايط زندگي و حکومتي گذشتگان کمک مي کند. علاوه بر اين، گاهي فعاليت برخي از جهانگردان در سرنوشت جوامع و اقوام مختلف و حتي جهان، کم و بيش تأثير داشته است، از جمله سفرهاي دريايي کريستف کلمب، که اين ماجراجوي شجاع و بي باک به منظور رسيدن به کشور هند از طرف مغرب دست به سفرهاي متعدد دريايي زد و پس از تلاش و تحمل سختي و مرارت هاي فراوان، پا به سرزميني نهاد که بعدها نام آمريکا به خود گرفت. و موجب به وجود آمدن تحول بزرگي در تاريخ معاصر جهان شد.
کشور ما ايران نيز از گذشته هاي دور به جهت موقعيت سوق الجيشي و تأثيري که حکومت هاي حاکم آن بر منطقه و جهان معاصر خود داشته اند، مورد بازديد جهانگردان قرار گرفته که از مشهورترين آن ها مي توان هردوت و گزنفون از مورخين يونان باستان، مارکوپولوي ونيز، ابن بطوطه بغدادي را نام برد و خاطرات آنان بيانگر بخشي از تاريخ اقوام و گذشتگان ايران مي باشد. در مقابل، بزرگاني از ايران هم وجود با سفرهاي خود به ساير نقاط جهان مجموعه اي از ديده ها و شنيده ها را جمع آوري و منتشر کرده اند که از جمله مي توان به دو کتاب گلستان و بوستان که نتيجه سال ها جهانگردي سعدي بوده است، اشاره کرد.

جهانگردي در دنياي امروز

جهانگردي با سبک جديد از اوايل قرن 16 ميلادي، يعني زماني که انقلاب صنعتي اروپا را فرا گرفت نمود پيدا کرد، بروز مسائل گوناگون شغلي و فرهنگي موجب شد تا استفاده از اوقات فراغت و توجه به سير و سفر به منظور دور شدن از مسائل و مشکلات روحي و جسمي ناشي از اشتغالات فکري و فيزيکي، افزايش پيدا نمايد.
از اوايل قرن 17 ميلادي، اصطلاح توريست در جامعه فرانسه رايج گرديد. و در مورد جواناني به کار برده مي شد که براي تکميل تحصيلات و کسب تجربه هاي لازم زندگي، مسافرت مي کردند و کم کم به ساير جوامع اروپايي نيز وارد شد و به مسافريني اطلاق مي شد که هدف آن ها از مسافرت، گردش، استراحت و آشنايي با فرهنگ مردم ساير کشورها بود.
توجه به ارزش و بعد اقتصادي جهانگردي پس از جنگ جهاني دوم آغاز گرديد، زيرا ساختار اقتصادي و صنعتي کشورهاي اروپايي تقريباً نابود شده بود و نياز مالي زيادي براي بازسازي آنها وجود داشت، مسأله جهانگردي به عنوان يک عامل مهم در آمد مورد توجه قرار گرفت و دولت ها در جهت گسترش همه جانبه آن اقدام به سرمايه گذاري مالي و انساني مناسب کردند. اين کار با توجه به پيشرفت وسايل حمل و نقل، تحول بزرگي در سير و سفر به وجود آورد. پس از زماني کوتاه با تحول سريع امکانات ارتباطي، مسأله جهانگردي به صنعتي با قابليت بهره دهي بالا تبديل و ظرفيت پذيرش سرمايه گذاري در آن افزايش يافت و اين روند تحول و تکامل، امروزه نه تنها اين صنعت را به منبع مهمي براي کسب درآمدهاي ارزي و ناخالص ملي برخي کشورها تبديل کرده، بلکه آن را در زمره عوامل توسعه کشورها قرار داده است و اکنون با توجه به عواملي مانند گسترش ارتباطات، افزايش اطلاعات ملتها از يکديگر، توسعه صنعت حمل و نقل، علاقه مندي عموم جوامع بشري به آشنايي با آثار ساير ملل و پي بردن دولت ها به بازدهي اقتصادي صنعت توريسم، اين صنعت از نظر اهميت اقتصادي جايگاه سوم را در دنيا دارد.
در ايران مسأله جهانگردي با نگرش جديد از سال 1317، مورد توجه قرار گرفت و براي اولين بار در وزارت کشور اداره اي تحت عنوان' امور جهانگردي' سازمان يافت و در زمينه اين صنعت فعاليت ها آغاز گرديد.
در سال 1320، اين اداره به 'شوراي عالي جهانگردي' تغيير نام داد. در سال 1342، 'سازمان جلب سياحان' تصويب و کار خود را شروع کرد. در سال 1353، اين سازمان با سازمان اطلاعات وقت ادغام و 'وزارت اطلاعات و جهانگردي' تأسيس گرديد و اکنون سازمان ايرانگردي و جهانگردي زير نظر وزارت فرهنگ و ارشاد، متولّي اين امر مي باشد.

جاذبه هاي جهانگردي

جاذبه هاي جهانگردي در کشورهاي مختلف متفاوت بوده و داراي زمينه هاي تاريخي، طبيعي، ديني و سياسي مي باشد . بعضي از کشورها از نظر تاريخي داراي جاذبه بود و برخي از نظر طبيعي. در بين کشورهاي جهان، کشور ما داراي همه زمينه هاي جهانگردي بوده و به عنوان کشوري کهن سال با فرهنگي آميخته از فرهنگ کهن باستاني و فرهنگ اسلامي و داشتن شرايط گوناگون آب و هوايي در طول يک سال، يکي از پر جاذبه ترين و استثنايي ترين کشورهاي جهان در اين زمينه است. بدين جهت لازم است که با برنامه ريزي و تبليغات سالم نسبت به جلب جهانگردان براي سفر به ايران اقدام کرد.

از نظر وجود آثار باستاني کشور ما جزء کهن سالترين و متمدن ترين کشورهاي جهان است. آثار و بقاياي زندگي پيشينيان در گوشه و کنار کشور، که حاکي از وجود زندگي اقوام مختلف با تمدن هاي گوناگون در اين سرزمين بزرگ بوده و مي باشد. نمونه بارز تمدن و فرهنگ اقوام گذشته ايران، آثاري مانند تخت جمشيد در شيراز، معبد تخت رستم- طاق بستان- بيستون و ... و صدها آثار ديگر مي باشد. اخيرا ً هم توسط نمايشگاه بين المللي جهانگردي انگلستان، که يکي از بزرگترين و معتبر ترين موسسه هاي جهانگردي است، قلعه تاريخي ارگ بم به عنوان بزرگترين بناي خشت و گلي جهان معرفي شده است.
وجود آثار و ديدني هاي طبيعي مانند غار زيبا و شگفت انگيز علي صدر در همدان و مناطق زيباي جنگلي و ساحلي کناره هاي درياي خزر نيز از جاذبه هاي طبيعي است که در جذب جهانگردان جايگاه خاصي دارند.

لازم به ذکر که  نبايد هنگامي که از جهانگردي خارجي صحبت مي شود، فقط شهروندان کشورهاي غربي را مدّ نظر داشت، زيرا کشورهاي پيرامون ايران معمولا" مسلمان بوده و مردم آنها علاقه مند به شناخت دستاوردهاي تمدن و فرهنگ اسلام و به طور کلي جاذبه هاي آن هستند. البته بايد اين نکته را هم به خاطر داشته باشيم که به علت غني بودن فرهنگ ملي و ديني جامعه، همواره ما بوده ايم که بر روي جهانگردان خارجي تأثير مثبت داشته ايم و تأثير فرهنگ هاي مختلف دنيا که توسط جهانگردان به ايران منتقل شده، بسيار کم بوده است. از اين گذشته، جهانگرداني که امرزو به ايران سفر مي کنند با آن هايي که در گذشته مي آمدند، فرق دارند. جهانگرد امروز معمولا ًعلاقه مند به تبادلات فرهنگي بوده و مجذوب آثار هنري و فرهنگي و آداب و رسوم ما ايرانيان است. بخصوص اروپايي ها، که نوعي از محبت و دوستي را در مردم ما مشاهده مي کنند که براي آن ها تازگي دارد. آن ها پس از گشت و گذار در ايران و مراجعه به وطن معمولا ً سفيران فرهنگي خوبي براي جمهوري اسلامي ايران هستند و بر طبق آمار و مصاحبه هايي که انجام گرفته، 95 درصد کساني که از ايران ديدن مي کنند، هنگام رفتن ديدگاهشان نسبت به ملت و کشور ايران تغيير نموده و از پيشرفت، ترقي و مهمان نوازي ايرانيان صحبت مي کنند.یکی از جاذبه های توريستي ايران مذهب تشيّع مي باشد. کشور ما به عنوان تنها کشور شيعه دنيا از نظر ديني براي مسلمانان جهان داراي اهميت خاصي است. وجود بارگاه ملکوتي حضرت علي بن موسي الرضا (عليه السلام) قوي ترين جاذبه ديني در اين زمينه و علاوه بر آن، آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(ع) در قم ،حضرت عبدالعظيم حسني در ري و آستان حضرت شاه چراغ در شيراز و ديگر امامزادگان مشهور در اقصي نقاط مملکت، خود جاذبه هاي مذهبي ديگر مي باشند که همه ساله پذيراي جهانگردان مسلمان می باشد.

 نظر شما در رابطه با توریست و گردشگران خارجی چیست ؟ ؟ ؟ .  . .